Αξονική τομογραφία καρδιάς και κολπική μαρμαρυγή

Η κολπική μαρμαρυγή σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου (ΑΕΕ). Η συχνότητα εμφάνισης υπολογίζεται στο 5% των ασθενών ετησίως κατά μέσο όρο. Στο 95% των περιπτώσεων οι θρόμβοι σχηματίζονται λόγω στάσης του αίματος σε μια καρδιακή δομή, το ωτίο του αριστερού κόλπου. Από εκεί και με την κυκλοφορία του αίματος προκαλούν απόφραξη σε εγκεφαλικά αγγεία, οδηγώντας σε κατά κανόνα εκτεταμένο ισχαιμικό ΑΕΕ.(1)

Η αξονική τομογραφία καρδιάς έχει τρεις ενδείξεις σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή: 1) αποκλεισμός παρουσίας θρόμβων στο ωτίο του αριστερού κόλπου. 2) χαρτογράφηση του αριστερού κόλπου και των πνευμονικών φλεβών πριν από επέμβαση κατάλυσης (ablation) κολπικής μαρμαρυγής. 3) πλήρης ανατομική περιγραφή της μορφολογίας του ωτίου για καθοδήγηση της επεμβατικής σύγκλεισής του.

Ο σημαντικότερος τρόπος πρόληψης ΑΕΕ στην κολπική μαρμαρυγή είναι η συστηματική λήψη από τους ασθενείς αντιπηκτικής αγωγής. Η ηλεκτρική ανάταξη της κολπικής μαρμαρυγής σε φλεβοκομβικό ρυθμό απαιτεί τον αποκλεισμό παρουσίας θρόμβων στο ωτίο του αριστερού κόλπου. Η εξέταση εκλογής για τον αποκλεισμό είναι το διοισοφάγειο υπερηχογράφημα με διαγνωστική ακρίβεια 99%. Παρόλα αυτά, πρόκειται για μια ημι-επεμβατική εξέταση που μπορεί να προκαλέσει δυσφορία, δεν είναι πάντα διαθέσιμη, είναι χρονοβόρα και εξαιρετικά σπάνια μπορεί να οδηγήσει σε απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές.(2) Επιπλέον, δεδομένου ότι το διοισοφάγειο υπερηχογράφημα προκαλεί την έκλυση σταγονιδίων υπό μορφή αερολύματος, υπό το πρίσμα της πρόσφατης πανδημίας του COVID-19, η επιλογή των περιστατικών είναι πιο αυστηρή, ενώ για τη διενέργειά του σε ύποπτο κρούσμα απαιτείται προστατευτικός εξοπλισμός κατηγορίας 3.

Η αξονική τομογραφία καρδιάς αποτελεί μια αξιόπιστη εναλλακτική του διοισοφαγείου υπερηχογραφήματος για τον αποκλεισμό θρόμβων στο ωτίο του αριστερού κόλπου. Η διαγνωστική της ακρίβεια με το κατάλληλο πρωτόκολλο είναι αντίστοιχα 99%. Η εξέταση διαρκεί λίγα λεπτά, περιλαμβάνει τη χορήγηση ενδοφλέβιου σκιαγραφικού, ενώ με τη χρήση αξονικών νέας γενιάς η επιβάρυνση σε ακτινοβολία είναι πολύ χαμηλή. Αντενδείξεις για την εξέταση είναι ελάχιστες και περιλαμβάνουν μόνο την τελικού σταδίου νεφρική ανεπάρκεια και τη σοβαρή αλλεργία σε σκιαγραφικό.

Πρόσφατα εκδόθηκαν κατευθυντήριες οδηγίες για τη θέση της αξονικής τομογραφίας καρδιάς στην πανδημία του COVID-19.(3) Η ένδειξη του αποκλεισμού θρόμβων στο ωτίο του αριστερού κόλπου κατείχε προεξέχουσα θέση σαν προτεινόμενη εναλλακτική του διοισοφαγείου υπερηχογραφήματος εξέταση σε ύποπτους για COVID 19 ασθενείς.

Η ίδια αξονική τομογραφία καρδιάς εφαρμόζεται και στις άλλες δύο ενδείξεις, δηλαδή στη χαρτογράφηση των πνευμονικών φλεβών αλλά και στην πλήρη ανατομική περιγραφή (συμπεριλαμβανομένων διαστάσεων) του ωτίου σε περίπτωση επεμβατικής σύγκλεισής του. 

Βιβλιογραφία

1. Korsholm K, Berti S, Iriart X, Saw J, Wang DD, Cochet H, et al. Expert Recommendations on Cardiac Computed Tomography for Planning Transcatheter Left Atrial Appendage Occlusion. JACC Cardiovasc Interv. 2020;13(3):277-92.
2. Romero J, Husain SA, Kelesidis I, Sanz J, Medina HM, Garcia MJ. Detection of left atrial appendage thrombus by cardiac computed tomography in patients with atrial fibrillation: a meta-analysis. Circ Cardiovasc Imaging. 2013;6(2):185-94.
3. Choi AD, Abbara S, Branch KR, Feuchtner GM, Ghoshhajra B, Nieman K, et al. Society of Cardiovascular Computed Tomography guidance for use of cardiac computed tomography amidst the COVID-19 pandemic Endorsed by the American College of Cardiology. J Cardiovasc Comput Tomogr. 2020;14(2):101-4.