Smart watches και κολπική μαρμαρυγή

Η κολπική μαρμαρυγή είναι από τις συχνότερες ανωμαλίες του καρδιακού ρυθμού. Υπολογίζεται ότι η συχνότητά της αγγίζει το 5% του πληθυσμού ηλικίας >65 ετών. Η κολπική μαρμαρυγή σχετίζεται με σημαντική αύξηση (κατά 5-6 φορές) του κινδύνου εμφάνισης ισχαιμικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, γεγονός που την καθιστά σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας. Δεδομένου ότι συχνά διαδράμει χωρίς συμπτώματα και διαλειπόντως, η έγκαιρη διάγνωσή της είναι πολύ σημαντική για την έναρξη προφυλακτικής αντιπηκτικής θεραπείας.

Η τεχνολογία των ‘wearable’ συσκευών και ειδικότερα των «έξυπνων ρολογιών-smart watches» επιτρέπει πλέον την ανίχνευση και καταγραφή της καρδιακής συχνότητας, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στις έννοιες της τηλεϊατρικής και τηλε-παρακολούθησης.

Πιο συγκεκριμένα, τα smart watches χρησιμοποιούν τεχνολογία φωτοπληθυσμογραφίας, δηλαδή την ίδια τεχνολογία που χρησιμοποιούν τα συμβατικά οξύμετρα για την ανίχνευση του καρδιακού παλμού. Μέσω ειδικού αισθητήρα μετρά η συσκευή τις μεταβολές στην απορρόφηση του φωτός στη επιφάνεια του δέρματος.(1) Ο «σφυγμικός» χαρακτήρας αυτών των μεταβολών μπορεί να δώσει πληροφορίες για τον καρδιακό παλμό. Στη συνέχεια εφαρμόζονται ειδικοί αλγόριθμοι (που περιλαμβάνουν και την εντροπία) προκειμένου να αναγνωριστεί ο άρρυθμα άρρυθμος σφυγμός που μπορεί να οφείλεται σε κολπική μαρμαρυγή.(2)

Η αξιοπιστία της τεχνολογίας αυτής αξιολογήθηκε στο apple watch (Apple Inc., Cupertino, California) μέσα από μια μεγάλη μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο έγκριτο περιοδικό New England Journal of Medicine.(3)
Συνοπτικά στη μελέτη συμπεριλήφθηκαν 419.297 άτομα στις ΗΠΑ ηλικίας 22 ετών και άνω (μέση ηλικία, 40 ετών). Οι συμμετέχοντες φορούσαν το ρολόι για μια περίοδο 8 μηνών, το οποίο μετρούσε παθητικά και περιοδικά τον καρδιακό ρυθμό.

Η εμφάνιση ακανόνιστου ρυθμού σε πέντε από τις έξι μετρήσεις προκαλούσε μια ειδοποίηση στο κινητό του χρήστη να επικοινωνήσει με έναν γιατρό τηλεθεραπείας. Ο γιατρός στη συνέχεια έκρινε την καταγραφή και έστελνε αναλόγως μια πολύ μικρή φορητή συσκευή καταγραφής ηλεκτροκαρδιογραφήματος στον ασθενή. Τη συσκευή αυτή ο ασθενής όφειλε να τη φορέσει για μια ακόμη εβδομάδα για να ανιχνεύσει κολπική μαρμαρυγή.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι 2162 συμμετέχοντες (0,5% των συμμετεχόντων) έλαβαν μια ειδοποίηση ακανόνιστου παλμού. Αυτό, όπως αναμενόταν, εξαρτάτο σε μεγάλο βαθμό από την ηλικία. Από τους 200.000 συμμετέχοντες κάτω των 40 ετών, το ποσοστό ειδοποίησης ήταν 0,16% σε σύγκριση με 3,2% στα 25.000 άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω.
Συνολικά αναλύθηκαν 450 φορητές συσκευές ηλεκτροκαρδιογραφήματος. Οι συγκρίσεις μεταξύ των ταυτόχρονων καταγραφών του apple watch και του ηλεκτροκαρδιογραφήματος ανέδειξαν μια θετική προγνωστική αξία 71% για την ανίχνευση κολπικής μαρμαρυγής. Σε ποσοστό όμως 84%, οι συμμετέχοντες που έλαβαν ειδοποιήσεις για ακανόνιστους παλμούς κατέγραψαν κολπική μαρμαρυγή και στο ηλεκτροκαρδιογράφημα. Τέλος, το ένα τρίτο των συμμετεχόντων που έλαβαν ειδοποιήσεις για ακανόνιστους παλμούς και παρακολουθήθηκαν με ηλεκτροκαρδιογράφημα αποδείχθηκε τελικά ότι είχαν κολπική μαρμαρυγή. Αυτό βέβαια μπορεί εύκολα να εξηγηθεί από τον διαλείποντα χαρακτήρα της νόσου.

Τα ευρήματα της μελέτης υπογραμμίζουν τον πιθανό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η νέα αυτή ψηφιακή τεχνολογία στη καινούρια θεώρηση της προληπτικής τηλε-ιατρικής. Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για το κατά πόσο αυτή η νέα «ψηφιακή υγεία» μπορεί να βελτιώσει τη διάγνωση και τη θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενών, οδηγώντας παράλληλα σε καλύτερη κλινική έκβαση. Τυχαιοποιημένη μελέτη για τη διάγνωση κολπικής μαρμαρυγής με apple watch έχει ήδη ανακοινωθεί και πρόκειται να δώσει απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα.

Περιορισμοί:

• Τα έξυπνα ρολόγια είναι ιδιαίτερα ευπαθή σε artifacts κίνησης, αλλά και σε αλλαγές θερμοκρασίας, τρίχες, χρώμα δέρματος και τατουάζ.
• Συχνά οι ειδοποιήσεις ακανόνιστου παλμού μπορεί να οφείλονται σε έκτακτες κολπικές συστολές που είναι κατά κανόνα αθώες και δεν απαιτούν θεραπεία.
• Οι ειδοποιήσεις ακανόνιστου παλμού μπορούν να οδηγήσουν νεαρά άτομα (<40 ετών) χωρίς προβλήματα υγείας σε αναζήτηση ιατρικής βοήθειας και περαιτέρω εξετάσεις με σημαντική αύξηση του κόστους για το σύστημα υγείας.
• Η υιοθέτηση τεχνολογιών τηλεϊατρικής και τηλε-παρακολούθησης προϋποθέτει την εξασφάλιση του απορρήτου των προσωπικών δεδομένων, ενώ βρίσκει εμπόδια στην πολιτική των ασφαλιστικών εταιρειών.

Συμπερασματικά η τεχνολογία των wearable συσκευών έχει έρθει για να μείνει. Απαιτείται όμως περαιτέρω έρευνα για την αξιολόγησή τους και την πλήρη ενσωμάτωσή τους στην κλινική πράξη και σε καμία περίπτωση δεν αντικαθιστούν την ιατρική κρίση. Προσωπικά, επί του παρόντος, αν κάποιος ασθενής μου με καλούσε ότι είχε ειδοποίηση ακανόνιστου ρυθμού στο ρολόι του θα του ζητούσα τουλάχιστον να μου στείλει την αντίστοιχη καταγραφή.


Βιβλιογραφία

1. Carpenter A, Frontera A. Smart-watches: a potential challenger to the implantable loop recorder? Europace. 2016;18(6):791-3.
2. Sana F, Isselbacher EM, Singh JP, Heist EK, Pathik B, Armoundas AA. Wearable Devices for Ambulatory Cardiac Monitoring: JACC State-of-the-Art Review. J Am Coll Cardiol. 2020;75(13):1582-92.
3. Perez MV, Mahaffey KW, Hedlin H, Rumsfeld JS, Garcia A, Ferris T, et al. Large-Scale Assessment of a Smartwatch to Identify Atrial Fibrillation. N Engl J Med. 2019;381(20):1909-17.